基本信息

张维绮  Zhang Weiqi

博导  研究员 


​zhangwq@big.ac.cn

中国科学院北京基因组研究所(国家生物信息中心)

通信地址: 北京市朝阳区北辰西路1号院104号楼

邮政编码: 100101

招生信息

招生专业:基因组学、生物信息学、细胞生物学

招生方向:衰老的表观基因组学,再生的表观基因组学

学习经历

20019-20056月,南昌大学,生物工程专业,理学学士学位

20059-20116月,北京大学,细胞生物学专业,理学博士学位

工作经历

20192月至今,中国科学院北京基因组所,研究员,博士生导师

201612-20191月,中国科学院生物物理研究所,研究员

201510-201612月,中国科学院生物物理研究所,副研究员

201110-201510月,中国科学院生物物理研究所,助理研究员

学术兼职

中国生物物理学会衰老生物学分会秘书长

中国细胞生物学学会理事

中国细胞生物学学会干细胞分会理事

中国细胞生物学标准工作委员会委员

中国病理生理学会实验血液学专业委员会

中国细胞生物学学会衰老细胞生物学分会委员

中国老年学和老年医学学会抗衰老分会委员

获奖及荣誉

2022 国家重点研发计划973项目首席

2021 中华医学科技奖主要完成人之一

2021 干细胞卓越青年研究员奖

2020 中国科学十大进展主要完成人之一

2020 中国生命科学十大进展主要完成人之一

2020 中国科学院杰出科技成就奖主要完成人之一

2018 中国生命科学十大进展主要完成人之一

2018 国家优秀青年基金

研究方向

1.衰老机制:从表观、免疫和代谢等方面研究系统衰老机制

2.衰老预警:建立 Aging index,衡量器官和个体衰老的程度

​3.衰老干预:人干细胞衰老模拟、干预策略评估及转化应用 

课题组聚焦衰老及其相关疾病的机制和干预研究,长期围绕衰老的关键科学问题开展基础和转化研究,致力于回答我们究竟有多老,我们为什么会衰老,如何让我们老的慢一些。目前主要集中于三大研究方向:整合多层次组学和单细胞图谱等多维度生命组学数据,从系统生物学角度深入挖掘衰老及其干预的核心机制,特别是衰老的表观遗传、免疫和代谢机制;通过大数据分析系统揭示器官和个体衰老的生物标志物,进而依托跨年龄人群队列,基于人工智能计算建立衡量生物学年龄的指标体系,建立增龄相关疾病风险预警方案,评估环境压力以及主动健康干预等因素对于衰老的影响;通过功能基因组学筛选,系统揭示衰老的可干预靶标,并综合利用化学生物学、基因编辑和数字建模等方法探索延缓衰老的新策略,积极推动其临床转化应用。

https://doi.org/10.1016/j.stem.2021.04.020


代表性论文

1.       Sun S#, Li J#, Wang S#, Li J#, Ren J#, Bao Z#, Sun L#, Ma X#, Zheng F, Ma S, Sun L, Wang M, Yu Yan, Ma M, Wang Q, Chen Z, Ma H, Wang X, Wu Z, Zhang H, Yan K, Yang Y, Zhang Y, Zhang S, Lei J, Teng ZQ, Liu CM, Bai G, Wang YJ, Li J, Wang X, Zhao G, Jiang T, Belmonte JCI, Qu J*, Zhang W*, Liu GH*. CHIT1-positive microglia drive motor neuron aging in the primate spinal cord. Nature. 2023 Oct 31. doi: 10.1038/s41586-023-06783-1.

2.       Li J#, Xiong M#, Fu XH#, Fan Y#, Dong C#, Sun X, Zheng F, Wang SW, Liu L, Xu M, Wang C, Ping J, Che S, Wang Q, Yang K, Zuo Y, Lu X, Zheng Z, Lan T, Wang S, Ma S, Sun S, Zhang B, Chen CS, Cheng KY, Ye J, Qu J, Xue Y, Yang YG*, Zhang F*, Zhang W*, Liu GH*. Determining a multimodal aging clock in a cohort of chinese women. Med. 2023 Jul 24: S2666-6340(23)00197-6. doi: 10.1016/j.medj.2023.06.010. (Lead contact)

3.       Li H#, Wu S#, Li J#, Xiong Z#, Yang K#, Ye W#, Ren J#, Wang Q, Xiong M, Zheng Z, Zhang S, Han Z, Yang P, Jiang B, Ping J, Zuo Y, Lu X, Zhai Q, Yan H, Wang S, Ma S, Zhang B, Ye J, Qu J, Yang YG*, Zhang F*, Liu GH*, Bao Y*, Zhang W*. HALL: a comprehensive database for human aging and longevity studies. Nucleic Acids Research. 2023 Oct 23: gkad880. doi: 10.1093/nar/gkad880.

4.       Wang C#, Yang K#, Liu X#, Wang S, Song M, Belmonte JC, Qu J*, Liu GH*, Zhang W*. MAVS antagonizes human stem cell senescence as a mitochondrial stabilizer. Research. 2023. 2023 Jul 27;6:0192. doi: 10.34133/research.0192.

5.       Liu X#, Liu Z#, Wu Z#, Ren J#, Fan Y, Sun L, Cao G, Niu Y, Zhang B, Ji Q, Jiang X, Wang C, Wang Q, Ji Z, Li L, Esteban CR, Yan K, Li W, Cai Y, Wang S, Zheng A, Zhang YE, Tan S, Cai Y, Song M, Lu F, Tang F, Ji W, Zhou Q, Belmonte JCI, Zhang W*, Qu J*, Liu GH*. Resurrection of endogenous retroviruses during aging reinforces senescence. Cell. 2023 Jan 19;186(2):287-304.e26. doi: 10.1016/j.cell.2022.12.017.

6.       Sun S#, Ma S#, Cai Y#, Wang S#, Ren J#, Yang Y#, Ping J, Wang X, Zhang Y, Yan H, Li W, Esteban CR, Yu Y, Liu F, Belmonte JCI, Zhang W*, Qu J*, Liu GH*. A single-cell transcriptomic atlas of exercise-induced anti-inflammatory and geroprotective effects across the body. Innovation. 2023 Jan 5;4(1):100380. doi: 10.1016/j.xinn.2023.100380.

7.       Ma S#, Wang S#, Ye Y#, Ren J#, Chen R#, Li W, Li J, Zhao L, Zhao Q, Sun G, Jing Y, Zuo Y, Xiong M, Yang Y, Wang Q, Lei J, Sun S, Long X, Song M, Yu S, Chan P, Wang J, Zhou Q, Belmonte JCI, Qu J*, Zhang W*, Liu GH*. Heterochronic parabiosis induces stem cell revitalization and systemic rejuvenation across aged tissues. Cell Stem Cell. 2022 Jun 2;29(6):990-1005.e10. doi: 10.1016/j.stem.2022.04.017.

8.       Liu Z#, Ji Q#, Ren J#, Yan P#, Wu Z#, Wang S, Sun L, Wang Z, Li J, Sun G, Liang C, Sun R, Jiang X, Hu J, Ding Y, Wang Q, Bi S, Wei G, Cao G, Zhao G, Wang H, Zhou Q, Belmonte JCI, Qu J*, Zhang W*, Liu GH*. Large-scale chromatin reorganization reactivates placenta-specific genes that drive cellular aging. Dev Cell. 2022 Jun 6;57(11):1347-1368.e12. doi: 10.1016/j.devcel.2022.05.004.

9.       Zhang S#, Wu Z#, Shi Y#, Wang S#, Ren J#, Yu Z, Huang D, Yan K, He Y, Liu X, Ji Q, Liu B, Liu Z, Qu J, Liu GH*, Ci W*, Wang X*, Zhang W*. FTO stabilizes MIS12 and counteracts senescence. Protein Cell. 2022 Dec;13(12):954-960. doi: 10.1007/s13238-022-00914-6.

10.    Li W#, Zou Z#, Cai Y#, Yang K#, Wang S#, Liu Z, Geng L, Chu Q, Ji Z, Chan P, Liu GH*, Song M*, Qu J*, Zhang W*. Low-dose chloroquine treatment extends the lifespan of aged rats. Protein Cell. 2022 Jun;13(6):454-461. doi: 10.1007/s13238-021-00903-1.

11.    Wang S#, Cheng F#, Ji Q#, Song M#, Wu Z, Zhang Y, Ji Z, Feng H, Belmonte JCI, Zhou Q, Qu J*, Li W*, Liu GH*, Zhang W*. Hyperthermia differentially affects specific human stem cells and their differentiated derivatives. Protein Cell. 2022 Aug;13(8):615-622. doi: 10.1007/s13238-021-00887-y.

12.    Zhang W. The quest to understand aging during and after COVID-19. Cell Stem Cell. 2021 May 6;28(5):805-807. doi: 10.1016/j.stem.2021.04.020.

13.    Aging Atlas Consortium. Aging Atlas: a multi-omics database for aging biology. Nucleic Acids Res. 2021 Jan 8;49(D1): D825-D830. doi: 10.1093/nar/gkaa894.

14.    Wang W#, Zheng Y#, Sun S#, Li W#, Song M, Ji Q, Wu Z, Liu Z, Fan Y, Liu F, Li J, Esteban CR, Wang S, Zhou Q, Belmonte JCI, Zhang W*, Qu J*, Tang F*, Liu GH*. A genome-wide CRISPR-based screen identifies KAT7 as a driver of cellular senescence. Sci Transl Med. 2021 Jan 6;13(575): eabd2655. doi: 10.1126/scitranslmed.abd2655.

15.    Zou Z#, Long X#, Zhao Q#, Zheng Y#, Song M#, Ma S#, Jing Y, Wang S, He Y, Esteban CR, Yu N, Huang J, Chan P, Chen T, Belmonte JCI, Zhang W*, Qu J*, Liu GH*. A single-cell transcriptomic atlas of human skin aging. Dev Cell. 2021 Feb 8;56(3):383-397.e8. doi: 10.1016/j.devcel.2020.11.002.

16.    Ma S#, Sun S#, Li J#, Fan Y#, Qu J#, Sun L#, Wang S, Zhang Y, Yang S, Liu Z, Wu Z, Zhang S, Wang Q, Zheng A, Duo S, Yu Y, Belmonte JCI, Chan P, Zhou Q, Song M*, Zhang W*, Liu GH*. Single-cell transcriptomic atlas of primate cardiopulmonary aging. Cell Res. 2021 Apr;31(4):415-432. doi: 10.1038/s41422-020-00412-6.

17.    Ma S#, Sun S#, Geng L#, Song M#, Wang W, Ye Y, Ji Q, Zou Z, Wang S, He X, Li W, Esteban CR, Long X, Guo G, Chan P, Zhou Q, Belmonte JCI*, Zhang W*, Qu J*, Liu GH*. Caloric restriction reprograms the single-cell transcriptional landscape of Rattus Norvegicus aging. Cell. 2020 Mar 5;180(5):984-1001.e22. doi: 10.1016/j.cell.2020.02.008.

18.    Wang S#, Zheng Y#, Li J#, Yu Y#, Zhang W#, Song M, Liu Z, Min Z, Hu H, Jing Y, He X, Sun L, Ma L, Esteban CR, Chan P, Qiao J, Zhou Q, Belmonte JCI*, Qu J*, Tang F*, Liu GH*. Single-cell transcriptomic atlas of primate ovarian aging. Cell. 2020 Feb 6;180(3):585-600.e19. doi: 10.1016/j.cell.2020.01.009.

19.    Zhang W#, Qu J, Liu GH*, Belmonte JCI*. The ageing epigenome and its rejuvenation. Nat Rev Mol Cell Biol. 2020 Mar;21(3):137-150. doi: 10.1038/s41580-019-0204-5.

20.    Zhang W#, Zhang S#, Yan P#, Ren J#, Song M, Li J, Lei J, Pan H, Wang S, Ma X, Ma S, Li H, Sun F, Wan H, Li W, Chan P, Zhou Q, Liu GH*, Tang F*, Qu J*. A single-cell transcriptomic landscape of primate arterial aging. Nat Commun. 2020 May 5;11(1):2202. doi: 10.1038/s41467-020-15997-0.

21.    Zhang W#, Wan H#, Feng G#, Qu J#, Wang J, Jing Y, Ren R, Liu Z, Zhang L, Chen Z, Wang S, Zhao Y, Wang Z, Yuan Y, Zhou Q, Li W*, Liu GH*, Hu B*. SIRT6 deficiency results in developmental retardation in cynomolgus monkeys. Nature. 2018 Aug;560(7720):661-665. doi: 10.1038/s41586-018-0437-z.

22.    Zhang W#, Li J#, Suzuki K#, Qu J#, Wang P, Zhou J, Liu X, Ren R, Xu X, Ocampo A, Yuan T, Yang J, Li Y, Shi L, Guan D, Pan H, Duan S, Ding Z, Li M, Yi F, Bai R, Wang Y, Chen C, Yang F, Li X, Wang Z, Aizawa E, Goebl A, Soligalla RD, Reddy P, Esteban CR, Tang F*, Liu GH*, Belmonte JCI*. A Werner syndrome stem cell model unveils heterochromatin alterations as a driver of human aging. Science. 2015 Jun 5;348(6239):1160-3. doi: 10.1126/science.aaa1356.